Met de verandering van het klimaat moeten we ons wapenen tegen waterschaarste én overstromingen. Dit biedt niet alleen uitdagingen voor de ruimtelijke ordening, maar ook kansen. Door de mogelijkheden op het gebied van stedelijk waterbeheer al vroeg in ruimtelijke plannen te betrekken, ontstaan creatieve ideeën en prachtige oplossingen. Daarbij is het water geen last, maar een hulp- en inspiratiebron.

Ambitiedocument voor Bredevoort

Het Gelderse vestingstadje Bredevoort heeft volop ambities voor de toekomst. Een flinke update van de recreatieplas, de aanleg van nieuwe voetbal- en sportvoorzieningen, herstel van de vestingwerken én de bouw van een nieuwe woonwijk. Op initiatief van de lokale recreatieondernemer zijn al deze ambities bij elkaar gebracht in het “Ambitiedocument Slingeplas”. Het aspect water speelt daarbij een hoofdrol, dankzij de Slingeplas én het gedeeltelijke herstel van de oude Bredevoortse stadsgracht.

Water in de vestingstad

Bredevoort is een oude vestingstad, die vroeger omringd werd door een gracht en moerassen. De oude vestingwerken zijn echter grotendeels ontmanteld. In het ambitiedocument is ruimte voor gedeeltelijk herstel van de wallen, één van de bastions en de gracht, in combinatie met woningbouw. Dit alles zal de cultuurhistorische waarden en beleving van Bredevoort versterken.

De huidige Grote Gracht houdt aan de noordoostzijde van Bredevoort op ter hoogte van de Kruittorenstraat. De ambitie is om de gracht hier door te trekken, onder de Kruittorenstraat door. Een nieuw stuk gracht zal worden aangelegd rondom het bastion “Onversaagd”, dat eveneens opnieuw wordt aangelegd. De nieuwe gracht, als verbinding tussen de Boven Slinge, het water bij basisschool ’t Bastion en de Grote Gracht vormt een meerwaarde voor de stedelijke waterberging en waterkwaliteit én maakt de rijke geschiedenis van de vestingwerken beleefbaar.

Het ambitiedocument biedt ruimte aan een flauwe en natuurvriendelijke oostoever van de nieuwe gracht, die een prachtig moerassig landschap vormt voor mens en dier. Door hier vlonderwoningen te realiseren kan een unieke woonplek ontstaan. De westelijke oever wordt een zogenaamde steile oever. Deze variatie in oevers draagt bij aan de lokale biodiversiteit.

Water in de Slingeplas

De omgeving van het Gelderse stadje Bredevoort is van oudsher een moerasgebied. In de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw ontstond aan de Oostzijde van het vestingstadje de Slingeplas, door zandwinning. De plas wordt sindsdien gebruikt als recreatiegebied, is een belangrijk landschapselement in de streek én wordt gebruikt als overloopgebied in het geval van hoogwater in het riviertje de Boven-Slinge.

Waterberging

De Slingeplas en het gebied eromheen worden aan drie kanten omsloten door een dijklichaam, voor de waterberging ten tijde van hoog water. Deze kades liggen op een hoogte van +28,00 m NAP, terwijl de plas zelf een hoogte van +25,00 m NAP heeft. In geval van hoog water (eens in de vijf jaar) wordt een inlaat vanuit de Boven Slinge aan de zuidoostkant gebruikt en een uitlaat in de Schaarsbeek aan de noordwestzijde. De noordelijk en oostelijke zijde van de Slingeplas worden begrensd door het Grote Goor, dat als extra overloop voor extreem hoog water (eens in de tien jaar) dient.

Recreatie en natuurwaarden

De Slingeplas is een fraai recreatie- en natuurgebied. Er is een zandstrand, er kan gezwommen worden en er ligt een mooi routenetwerk voor wandelingen rondom de plas. Na te rigoureus onderhoud aan de natuur rondom de plas in het verleden, is de natuur zich hier inmiddels weer aan het herstellen, waardoor aangename habitats ontstaan voor flora en fauna. De voorzieningen die bij de plas horen zijn verouderd en er zijn volop kansen om zowel de recreatieve, als de natuurfunctie van de Slingeplas te versterken.

Ambities voor de toekomst

Onder aanvoering van de nabijgelegen recreatieonderneming “De Twee Bruggen” zijn de ambities om de recreatieplas een flinke opknapbeurt geven en tegelijkertijd Bredevoort te laten meeprofiteren van deze ontwikkeling, bijeengebracht in het ambitiedocument Slingeplas.

In het ambitiedocument worden de verouderde voorzieningen vervangen door één nieuw schakelgebouw, met daarin een horecavoorziening met terras aan het water én de kantine en kleedkamers van de nieuwe sportvoorzieningen. Het schakelgebouw zal berekend moeten zijn op een hoge waterstand in de Slingeplas. Dankzij een flinke investering in de recreatiemogelijkheden kan er in de toekomst volop genoten worden op en rondom het water.

De verplaatsing van de voetbalvereniging naar het terrein van de Slingeplas is een belangrijk onderdeel van het plan. Door een nieuwe kade aan te leggen op het watervrije niveau van +27,30 m NAP zullen de voetbalvelden beschermd zijn tegen hoog water. In geval van extreem hoog water kunnen deze gronden wel onder water komen te staan.

Water als inspiratiebron

Het water in en nabij Bredevoort is de inspiratiebron voor de ambitieuze toekomstplannen voor de vestingstad. Van een prachtig natuur- en recreatiegebied met bergingscapaciteit tot het herstel van vestingwerken en de bijbehorende gracht: Bredevoort zet zichzelf op de kaart als waterslimme stad.