Wageningen University definieert als volgt: ”Natuurinclusief bouwen betekent dat er bewust ruimte voor biodiversiteit wordt gecreëerd op, aan of in het gebouw of de (openbare) omgeving, zodat er meer diverse planten- en diersoorten kunnen leven.” Natuurinclusief bouwen is dus bouwen op een manier waardoor een omgeving of een gebouw bijdraagt aan de lokale biodiversiteit en natuurwaarden.

Hoe ziet natuurinclusief bouwen er uit?

Groen en begroeiing

De eerste kleur die in je opkomt bij het woord natuur is waarschijnlijk ‘groen’. En dat is ook gelijk een belangrijk kenmerk van natuurinclusief bouwen: het gebruik van groen. Bij bebouwing worden begroeide, groene daken, balkons en gevels toegepast en vaak wordt vaak gebruikgemaakt van (lokaal) hout als bouwmateriaal.

Beplanting

Bij natuurinclusief bouwen gebruik je erfafscheidingen die bijdragen aan het groen in de omgeving. Dus geen steen of hout, maar (streekeigen) groene hagen. De openbare ruimte is ingericht met de focus op (verblijven en spelen in) de natuur; de beplanting is altijd streekeigen en overal aanwezig. Er zijn veel bomen en er kunnen zelfs voedselbossen worden aangelegd.

Natuurlijk omgaan met water

Ook met het aspect water valt veel te bereiken wanneer je natuurinclusief wilt bouwen. Hemelwater voer je niet af via riolering, maar vang je op in natuurlijk aangelegde vijvers, of infiltreer je in de grond, bijvoorbeeld via wadi’s.

Weinig verharding

Verharding voor bijvoorbeeld wegen of parkeerplekken wordt tot een minimum beperkt. Waar verharding nodig is (wegen en paden, parkeren) bestaat deze uit halfverharding of graskeien.

Ruimte voor flora en fauna

Ook de natuurlijke bewoners van een gebied, zoals vogels, insecten, kleine zoogdieren en andere beestjes, krijgen volop kansen in een natuurinclusieve omgeving. Er wordt ruimte geboden aan nest- en schuilgelegenheden voor dieren, zoals vogels en vleermuizen.

Praktijkvoorbeeld: nieuwe kern Horlo

In de gemeente Ermelo, bij het buurtschap Horlo, bevindt zich recreatiepark de Horsterhoeve. Dit terrein wordt beëindigd, waardoor de gemeente Ermelo hier meerdere doelen tegelijkertijd kan gaan realiseren. De gemeente wil met de bouw van 250 woningen op dit terrein een flink deel van het woningtekort aanpakken. Daarnaast wil de gemeente het landschap versterken en een hoogwaardig gebied ontwikkelen op het gebied van klimaatadaptiviteit. Tot slot heeft de gemeente de sterke wens dat de nieuwe woonkern een natuurinclusieve omgeving wordt. Om dit te bereiken heeft de gemeente in het bestemmingsplan een voorwaardelijke verplichting opgenomen omtrent natuurinclusief bouwen.

Natuurinclusief bouwen vastleggen in omgevingsplan

In de regels van het bestemmingsplan voor de nieuwe woonkern is een voorwaardelijke verplichting opgenomen met regels rondom natuurinclusief bouwen. In deze regels is opgenomen dat er meer groen in de woonomgeving toegepast moet worden omdat dit bijdraagt aan een prettige leefomgeving, mogelijkheden voor natuurbeleving, welzijn en gezondheid en klimaatverbetering. Of je voldoet aan deze regels wordt bepaald aan de hand van een puntensysteem.

Puntensysteem groen- en natuurinclusief bouwen

Bij de herontwikkeling van het terrein van de Horsterhoeve zijn veel maatregelen te bedenken die bijdragen aan de natuurwaarden van het gebied. Aan deze maatregelen zijn punten gekoppeld: 1, 2 of 3. Het puntensysteem is gebaseerd op het uitgevoerde ecologisch onderzoek en het bijbehorende activiteitenplan. In totaal moeten in het gebied minimaal 26 punten behaald worden. Uiteraard biedt het plan mogelijkheden om meer punten te behalen.

Maatregelen die punten opleveren zijn bijvoorbeeld ingebouwde nestkasten voor de gewone dwergvleermuis of de huismus. Specifiek voor de steenuil zijn maatregelen bijvoorbeeld de aanleg van takkenrillen, de inrichting van een boomgaard met tenminste 10 fruitbomen en de bouw van een muizenruiter (aantrekkelijke verblijfplek voor muizen). Op deze manier wordt ervoor gezorgd dat de nieuwe woonkern van Ermelo een groene, natuurinclusieve omgeving wordt.