Afkoppelen van regenwaterafvoer

Regenwaterafvoer afkoppelen: Bewoners klaar? Afkoppelen maar!

Afkoppelcoach ontzorgt en enthousiasmeert

Wij zijn altijd op zoek naar manieren om klimaatverandering op een positieve manier in te zetten. Niet blijven hangen bij de negatieve gevolgen, maar juist kijken naar de mogelijkheden die klimaatverandering biedt om een positieve impact te hebben op de leefomgeving. Een mooi praktijkvoorbeeld is het afkoppelen van de regenwaterafvoer. Dat is niet alleen hard nodig om wateroverlast te voorkomen, maar kan ook prachtige tuinen en trotse bewoners opleveren.

Klimaatverandering en klimaatadaptatie

Droogte én extreme regenval zijn typische uitingen van klimaatverandering. We krijgen te maken met een stijgende zeespiegel en verzilting van de bodem, meer kans op overstromingen, kortstondige, hevige regenbuien en langdurige periodes van droogte. Bij nieuwbouwprojecten spelen we hierop in met allerlei maatregelen om verspilling van water tegen te gaan en regenwater gescheiden op te vangen en vervolgens te infiltreren. In nieuwbouwwijken wordt regenwater verplicht gescheiden, leggen we wadi’s aan, gebruiken we waterdoorlatende bestrating of installeren we zelfs een hydraloop om huishoudwater te recyclen.

Bij bestaande bebouwing zijn ook veel maatregelen mogelijk. Maatregelen die ons niet alleen beschermen tegen wateroverlast, maar die onze leefomgeving ook nog eens mooier maken.

Praktijkvoorbeeld: afkoppelen regenwaterafvoer

Wateroverlast is niet alleen het gevolg van klimaatverandering, maar ook van de toename van bebouwing en verharding. Op de meeste plekken in Nederland hebben we een gemengd riool, waarin vuil water van huishoudens en schoon hemelwater samenkomen. Bij piekbuien stroomt het water van de daken en het andere verharde oppervlak het riool in en krijgt dit soms te grote hoeveelheden water te verwerken. Daardoor vindt overstort van vuil water plaats vanuit de rioolzuiveringsinstallaties, wat erg slecht is voor de waterkwaliteit ter plaatse. Ook kunnen straten onder water komen te staan en kan ongezuiverd rioolwater in extreme omstandigheden zelfs via afvoerputjes en toiletten een woning binnen komen.

Het loskoppelen van de regenwaterafvoer en de vuilwaterriolering kan uitkomst bieden. Voor regenwater kan onder de straat een apart hemelwaterriool worden aangelegd, zodat het gescheiden kan worden afgevoerd, of het kan worden opvangen in de tuin, in het openbare groen of in oppervlaktewater. Daardoor ontstaat geen piekbelasting meer van het riool en hoeft de rioolzuiveringsinstallatie alleen nog het écht vuile water te zuiveren.

Beren op de weg?

Afkoppelen dus. Het klinkt logisch en dat is het ook. Veel gemeenten en waterschappen willen hun inwoners dan ook stimuleren om de hemelwaterafvoer van hun woning af te koppelen van het riool en bieden hiervoor vaak zelfs subsidie aan. Toch wordt hier lang niet even vaak gebruik van gemaakt. Mensen vinden het moeilijk om zelf aan de slag te gaan met het afkoppelen van de regenwaterafvoer en met het aanleggen van een goede manier om het hemelwater op te vangen of te laten infiltreren. Ook sluiten subsidies soms niet aan bij de wensen van bewoners of bij de situatie ter plaatse.

Afkoppelcoach

Afkoppelcoach Lanny Olie van NLGaat.nu begeleidt gemeentes en waterschappen bij trajecten om zo veel mogelijk particulieren aan te sporen om de hemelwaterafvoer af te koppelen én de juiste bijbehorende maatregelen te nemen. “Mensen wíllen wel afkoppelen, maar ze vinden het eng om zomaar de zaag in de regenpijp te zetten”, aldus Olie. “Het is ook nogal wat. Je hebt de vaardigheden van een loodgieter nodig, kennis van de infiltratiemogelijkheden en de bergingseis ter plekke én je moet op de hoogte zijn van de mogelijkheden die er zijn om het afgekoppelde water op te vangen en te gebruiken. Daarvoor zou je eigenlijk ook nog een beetje hovenier moeten zijn.”

Tijdens haar werk als afkoppelcoach komt Olie meer dan eens teleurgestelde gemeente- en waterschapmedewerkers tegen die een mooie maatregel of subsidie zien stranden doordat inwoners er geen gebruik van maken. “Zo kwam ik bij een gemeente die een hemelwaterriool had aangelegd in een straat, met 123 ondergrondse uitleggers tot aan de perceelgrenzen van de woningen. Prachtig. Maar de bewoners van de straat moesten zelf de aansluiting vanaf hun woning op die uitleggers regelen. Van de 123 huizen werden er uiteindelijk 3 aangesloten. Alle andere uitleggers liggen maar in de grond te liggen.”

Advies van de coach

Het advies van afkoppelcoach Lanny Olie is dan ook duidelijk: “Afkoppelen is ontzorgen. Als je veel effect wilt behalen met je subsidie of maatregelen zul je mensen het werk en de zorgen uit handen moeten nemen.” Ook waarschuwt Olie voor het dichttimmeren van een subsidieregeling. “Geef niet alleen subsidie voor een regenton of infiltratiekrat, want daarmee bereik je vaak je doelstelling niet en houd je mooiere, betere maatregelen tegen.”

Een laatste belangrijk advies aan gemeenten en waterschappen is het enthousiasmeren en bewust maken van bewoners. “Ga langs de deuren, informeer mensen en maak ze enthousiast. Er zijn zoveel mooie en effectieve manieren om af te koppelen. Het hoeft geen lelijke buis over je terras te zijn. In veel tuintjes kun je een leuke beekloop of lijngoot aanleggen. Zoiets is mooi om te zien, heel goed voor de planten in je tuin én het maakt mensen veel bewuster van water. Achteraf zijn mensen vaak trots op hun ‘nieuwe’ tuin en op de kleine bijdrage die ze hebben geleverd aan een betere wereld.”

Lanny Olie, afkoppelcoach. Foto door Koen Verheijden
Delen:
Artikel
Horsterhoeve Ermelo, Buro Ontwerp en Omgeving

Natuurinclusief bouwen regelen in omgevingsplan

Hoe bouw je natuurinclusief en hoe leg je het vast in je regels?

Artikel

Nieuw dorpspark bevordert identiteit

Adaptief betekent toekomstbestendig; ook op het gebied van identiteit. Het nieuwe landschapspark in Rheden is een mooi praktijkvoorbeeld.

Artikel
1-Nijkerkerveen 1200x800

Doen: een duurzaamheidvisie

Een duurzaamheidsvisie is een mooi hulpmiddel voor gemeenten voor het bewaken en behalen van hun ambities op het gebied van duurzaamheid.