We schreven dit al vaker: adaptief bouwen betekent inclusief bouwen voor de toekomst: een plek inrichten zodat alle bewoners er volwaardig kunnen participeren. In het Spaanse Leger, een groene en duurzame nieuwe woonwijk van Nijkerk, is veel aandacht besteed aan deze maatschappelijke kant van adaptiviteit. Meergeneratiewonen is er de norm.

Meergeneratiewonen

Tot ongeveer 1850 was het heel gebruikelijk voor generaties om samen te leven en te wonen. Daarbij liepen werk, zorg en huishoudelijke taken door elkaar heen. Door de eeuwen heen, met de komst van industrie, dienstverlening en de verzorgingsstaat, is die manier van leven op de achtergrond geraakt. Onze strakke ruimtelijke ordening zorgde er met steeds meer monotone en homogene woonwijken voor dat generaties gescheiden van elkaar gingen leven.

In hun boek “Meer Generatie Wonen; een pleidooi voor gemengde woonomgevingen” definiëren architect Auguste van Oppen en ontwikkelingsmanager Anouk Reintjens ‘meergeneratiewonen’ als het bewust samenleven door huishoudens van verschillende samenstellingen en leeftijden in een woning, gebouw of buurt. Het uitgangspunt daarbij is dat elke levensfase eigen behoeftes kent, waar een andere generatie juist mee kan helpen.

Die behoeftes zijn vaak klein van aard. Een praatje maken met de buurman, samen de hond uitlaten, of een boodschap meenemen uit de supermarkt. Het zijn kleine handelingen waarmee de jongere generatie het welzijn van de oudere generatie kan verhogen. Die oudere generatie heeft op haar beurt weer andere waardevolle dingen te bieden: op de buurkinderen passen, mooie verhalen vertellen, of een pakketje aannemen voor iemand die aan het werk is. Iets doen voor elkaar geeft een goed gevoel. Door generaties fysiek bij elkaar te brengen kan meer solidariteit, een betere gezondheid en meer welzijn ontstaan.

Praktijk

Meergeneratiewonen kán plaatsvinden in één gebouw met gezamenlijke voorzieningen, zoals de tuin en de keuken, maar dat hoeft niet. Een andere vorm is een gemengde woonomgeving: een buurt met woningen voor zowel ouderen als gezinnen, alleenstaanden en studenten.

Zo’n gemengde woonomgeving wordt de wijk Het Spaanse Leger in Nijkerk. Deze duurzame, groene wijk met zo’n 325 woningen (waarvan minimaal 35% sociale woningbouw) biedt voor elke generatie passende behuizing. De inrichting van de wijk stimuleert het contact en de betrokkenheid onderling.

Het Spaanse Leger wordt grotendeels opgebouwd uit verschillende kleine buurtjes, die van elkaar gescheiden zijn door een robuuste en aangename groenstructuur. Elk buurtje bestaat uit 20 tot 25 woningen rondom een gezamenlijk erf of brink. De woningen hebben geen voortuin, maar een veranda of stoepje dat overloopt in dit gemeenschappelijke terrein, zodat de bewoners elkaar gemakkelijk en vanzelf kunnen ontmoeten. Het erf is autoluw en kan worden gebruikt voor gezamenlijke activiteiten. De groene ruimte rond de erven kan gebruikt worden als speelruimte voor de buurtkinderen. Elk buurtje krijgt zijn eigen sfeer en identiteit, waardoor een saamhorigheidsgevoel ontstaat.

Meergeneratiewonen in Nijkerk

Elke levensfase kent eigen behoeftes, waarmee een andere generatie juist kan helpen. Met de groene, duurzame woonwijk Het Spaanse Leger stimuleert de gemeente Nijkerk de onderlinge verbondenheid tussen generaties. Toekomstbestendig tot in de puntjes!