Klasse apart in Kootwijkerbroek

Voor het ambitieuze project Puurveen-Zuid hebben stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten en ecologen samen een duurzame en groene woonwijk voor de toekomst gecreëerd. Aan elk aspect van adaptiviteit is gedacht. Er is aandacht voor waterbeheer, hittebestendigheid, biodiversiteit en sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen. Ook de identiteit van het gebied, die wordt bepaald door het omringende landschap en de Puurveense Molen, is mede bepalend geweest voor het ontwerp.

Aanloop en analyse

De gemeente Barneveld wil een groei van het inwonertal faciliteren van 62.000 naar circa 80.000 inwoners in 2040. Verspreid over alle kernen van de gemeente betekent dit dat er 8.000 tot 10.000 woningen moeten worden gebouwd. Met het project Puurveen-Zuid draagt de kern Kootwijkerbroek alvast 129 woningen bij aan deze opgave.

Het projectgebied ligt ten zuiden van het dorp, direct naast de Puurveense Molen. Hoewel Kootwijkerbroek eeuwenlang een molen heeft gehad, staat deze molen pas sinds 2015 op zijn huidige plek. Belangrijke uitgangspunten voor de nieuwe woonwijk zijn de zichtlijnen op de molen vanuit de omgeving én de verplicht aan te houden molenbiotoop; een cirkel rondom de woningen waarbinnen maximale hoogtes gelden voor beplanting en bebouwing, vanwege de windvang van de molen.

Ook de ondergrond en het landschap zijn mede bepalend geweest bij het ontwerpproces. Het noordelijke deel van het projectgebied is onderdeel van het Kampenlandschap, dat te herkennen is aan kleinschalige akkers, dekzandruggen en houtsingels. Richting het zuiden gaat het landschap over in het drassige Broek- en heide ontginningslandschap.

Adaptief ontwerp

Bij het ontwerpen van de nieuwe woonwijk zijn niet alleen de historie en het landschap van het projectgebied meegenomen. Er is op allerlei manieren ambitieus ingezet op toekomstbestendigheid en adaptiviteit.

Sociaal en maatschappelijk adaptief

De inwoners van Kootwijkerbroek zijn vanaf het begin betrokken bij de ontwikkeling van Puurveen-Zuid. Op basis van een vlekkenplan -een grove schets van de groen- en waterstructuur, de woonvelden en de ontsluiting- hebben de ontwerpers, de gemeente én de inwoners samen prioriteiten benoemd en kansen en mogelijkheden in kaart gebracht. In het uiteindelijke ontwerp heeft deze inbreng van de inwoners alle ruimte gekregen. Ook de verdeling van de woningtypes (goedkoop, middelduur, duur) komt overeen met de lokale wensen en het woningbouwprogramma biedt ruimte aan alle generaties en levensfasen.

Klimaatadaptief

Klimaatverandering op een positieve manier gebruiken in je ontwerp; dat is klimaatadaptatie. Bij Puurveen-Zuid is waterbeheer hierbij een belangrijk aspect. In dit veelal drassige gebied wordt door de hele wijk een parkachtige groen- en waterstructuur gecreëerd, waarin het regenwater naar wadi’s kan stromen. Infiltratiekratten en regentonnen worden ingezet om water op te vangen en zo mogelijk te gebruiken voor bijvoorbeeld het doorspoelen van toiletten. Zo wordt een mooie, groene wijk gecreëerd, waar de waterberging optimaal is èn het regenwater op een duurzame manier wordt benut.

Biodiversiteit

Ook de ambities op het gebied van natuurinclusiviteit en biodiversiteit spelen een grote rol bij het ontwerp van Puurveen-Zuid. Aanwezige groenstructuren en bomenrijen rondom het gebied worden versterkt en in de wijk is veel ruimte voor streekeigen beplanting in de centrale groenzone en langs de wadi’s. Op advies van ecologen zullen verschillende soorten hagen worden geplant, voor een versterking van de biodiversiteit. Voorzieningen voor dieren, zoals egeldoorgangen, spouwmuuropeningen, vleermuiskasten en zwaluwkwasten worden geïntegreerd in het ontwerp.

Van ontwerp naar uitvoering

De volgende stappen in het project zijn het betrekken van civiel ingenieurs, bouwers, aannemers en architecten. Ondertussen wordt op basis van het stedenbouwkundig ontwerp het bestemmingsplan opgesteld. Als alles volgens plan verloopt, zullen tussen 2024 en 2029 elk jaar 20 tot 30 woningen worden opgeleverd.

Puurveen-Zuid is een inspirerend voorbeeld van een woonwijk die ambitieus inzet op alle aspecten van adaptiviteit, zonder concessies te doen aan het wooncomfort van de bewoners.