Verbloemen van de straten

De Bloemenbuurt in Didam ondergaat een grootschalige transformatie, waarbij de focus ligt op verduurzaming, klimaatadaptatie en sociale cohesie. Dit project, met de naam “Verbloemen van de straten”, is een samenwerkingsverband tussen woningcorporatie Plavei, Gemeente Montferland en de inwoners van de Bloemenbuurt.

Aanpak en ontwerp

Bij de herontwikkeling van deze naoorlogse wijk is gekozen voor een integrale benadering, waarbij de openbare ruimte opnieuw is ingericht met aandacht voor kleurrijk groen, water en duurzaamheid. De woningen zijn verduurzaamd en/of er heeft vervangende nieuwbouw plaatsgevonden. Een belangrijk onderdeel zijn enkele wijzigingen in het stratenpatroon, waardoor het nieuwe Bloemenpark is ontstaan. Het centrale en groene hart van de wijk.

Een belangrijk onderdeel van het plan was het betrekken van de bewoners bij de keuzes voor het ontwerp, uitvoering en het beheer. Door hun voortuinen deels in te nemen voor vergroening, konden straten klimaatadaptief worden ingericht met plantstroken met kleurrijke bloemen, wadi’s die overtollig regenwater opvangen en is de verkeersveiligheid verbeterd.

Het ontwerp van de openbare ruimte is tot stand gekomen in samenwerking met een landschapsarchitect, buurtcoaches, ambtenaren van de gemeente en strategische medewerkers van woningcorporatie Plavei en uiteraard de bewoners. Een integrale aanpak stond dus vanaf het begin centraal.

Circulaire en klimaatadaptieve maatregelen

Bij de herinrichting van de wijk is veel aandacht besteed aan het hergebruik van materialen. Denk hierbij aan betonklinkers, stoeptegels en puinfundatie. Of materialen zoals hout uit de sloop en renovatie van de woningen om de milieu-impact te beperken. In de nieuw toe te voegen materialen zijn klimaat bewuste keuzes gemaakt om bijvoorbeeld de waterhuishouding te verbeteren.

Bloemenpark: het groene hart van de wijk

Als onderdeel van de transformatie is het Bloemenpark gerealiseerd. Dit park is mede gefinancierd door het Groene Icoon project van de Provincie Gelderland, die voor een extra impuls voor de inrichting heeft gezorgd. Het park is ontworpen als een echte ontmoetingsplek met een centrale ontmoetingsboom, een modulair energiesysteem, fruitbomen, speel- en ontmoetingsplekken en een monument voor veteranen. Alles gebaseerd op de wensen van de inwoners.

Modulair Energiesysteem (M.E.S.)

Een innovatief onderdeel van het park is het Modulair Energiesysteem (M.E.S.), waarmee de woningen in de wijk van het gas af gaan. Het systeem, dat is ondergebracht in een grote betonnen blok, is aangekleed met sloophout uit de omliggende woningen en wekt energie op uit aardwarmte. Het M.E.S. staat centraal in het park en vormt de centrale ontmoetingsplek. Een overkapping maakt het mogelijk om er samen te komen, ongeacht het weer. Op de wanden van het M.E.S. wordt buurtinformatie gedeeld en is te lezen hoeveel energie er wordt opgewekt en geleverd. Zo gaan educatie en ontmoeting hier hand in hand.

Betrokkenheid van de bewoners

De herontwikkeling van de Bloemenbuurt is veel aandacht besteed aan het luisteren naar en het betrekken van de bewoners. Door hun wensen en behoeften mee te nemen in het ontwerp, is een sterke sociale cohesie in de wijk bevorderd. Zo is er bijvoorbeeld een parkeervak gerealiseerd dat diep genoeg is voor klusbusjes, op verzoek van bewoners die veel met dergelijke voertuigen werken. Bewoners konden ook zelf de kleur van de bloemen kiezen die in de plantstroken zijn aangeplant. Een eigen kleur voor iedere straat, ofwel het verbloemen van de straten. Dat is nou samenwerken in de buurt!

Daarnaast gingen bewoners op bij elkaar ‘struikroven’. Het idee was om bij anderen die planten over hadden, deze planten op te halen en vervolgens in je eigen tuin te planten. Weggooien is immers zonde. Echte struikrovers in de Bloemenbuurt dus.

Kortom

De herontwikkeling van de Bloemenbuurt in Didam is een inspirerend voorbeeld van hoe een integrale aanpak en samenwerking tussen diverse partijen kan leiden tot een succesvolle groene transformatie. Klimaatadaptatie, circulariteit en sociale betrokkenheid zijn belangrijke thema’s geweest in dit project. Van deze thema’s lijkt de klimaatadaptatie het meest nadrukkelijk te zijn toegepast, gezien de vele maatregelen die zijn genomen om hittestress, waterhuishouding, droogte en biodiversiteit te verbeteren. Het project heeft laten zien dat het mogelijk is om een verouderde naoorlogse wijk te transformeren tot een duurzame, groene en gezonde leefomgeving waar bewoners zich betrokken en thuis voelen.